Co jeść

Specyficzne położenie Słowenii – na styku kultury włoskiej, alpejskiej i środkowoeuropejskiej – znalazło odzwierciedlenie w kulinarnych zwyczajach mieszkańców tego niewielkiego kraju. Z austriackiej tradycji kulinarnej pochodzi kiełbasa (klobasa, polecamy zwłaszcza kranjske klobase, czyli małe suszone kiełbaski), biały ser (skuta), sznycel wiedeński (dunajski zrezek) i strudel (zavitek). Od Włochów Słoweńcy przejęli risotto (­rižoto), kluski ziemniaczane gnocchi (njoki) i pierożki (žlikrofi), a od Węgrów ­gulasz (golaž), słodkie naleśniki (palačinke) i paprykarz (paprikaš). Potrawy słoweńskie są oparte na kaszy gryczanej, jęczmieniu, kukurydzy i mięsie. Słoweńskim specjałem jest chleb cętkowany (pisan kruh) wypiekany z trzech rodzajów ziarna (kukurydzy, gryki i pszenicy).

Podobnie jak w Polsce, obiad słoweński rozpoczyna się od zupy, zwykle rosołu z makaronem lub ­kluskami (kokošaja juha lub goveja juha z rezanci). Na drugie danie podaje się mięso wieprzowe (svinjina), cielęce (­teletina), wołowe (govedina). Do słoweńskich smakołyków zaliczamy: kranjską pojedinę (czyli żeberka z kapustą), žlikrofi z bakelco (pyzy w jagnięcej ­potrawce), matevž z suhim mesom (fasola z mięsem wędzonym). Najbardziej znaną słoweńską potrawą mięsną jest kraški pršut, czyli specjalnie wędzona i suszona szynka o dosyć słonym smaku z okolic Krasu, podawana z oliwkami i domowym serem. Wśród dań jarskich ­najpopularniejsze są pierogi z sera (štruklji), grzybowe risotto (gobova rižota) i panierowany ser (ocvrti sir). Słoweńcy chętnie jedzą burek (pochodzący z Turcji, a popularny w wielu krajach bałkańskich, Rumunii i na Węgrzech), czyli rodzaj ciasta francuskiego nadziewanego serem, mięsem lub jabłkami. Najbardziej znanymi słoweńskimi deserami są ciasta: potica (­orzechowe ciasto zawijane) oraz gibanica, ­pochodząca z ­Prekmurja, czyli płatki ciasta francuskiego, nadziewane makiem, orzechami włoskimi, rodzynkami, serem, a całość polana kremem.