Wilno do dziś wzbudza żywe emocje w umysłach wielu Polaków: zarówno starszych, pamiętających jeszcze czasy, gdy miasto znajdowało się w granicach Polski, jak też młodszych, którzy z racji więzi rodzinnych bądź zainteresowań historycznych mają doń stosunek bardziej osobisty. Od kilkunastu lat coraz więcej „koroniarzy” decyduje się skierować swe kroki do miasta, tak przecież bliskiego – i geograficznie, i historycznie, i symbolicznie. Odzyskana kilkanaście lat temu niepodległość Polski i Litwy sprzyja tym powrotom i bliższemu zapoznaniu – Wilno w ciągu ostatnich kilkunastu lat odzyskało wiele ze swojego przedwojennego uroku, a większość formalności w kontaktach obywateli obu państw została zniesiona. Dzisiaj tradycyjny sentyment do „miłego miasta” marszałka Piłsudskiego coraz częściej łączy się z obrazem nowoczesnego miasta, tętniącego życiem w dzień i w nocy, pełnego nie tylko znanych każdemu Polakowi pereł architektury, lecz także wszelkich wynalazków nowoczesności w rodzaju hipermarketów, restauracji, klubów i centrów rozrywki. Coraz rzadziej pojawiają się pytania o podstawowe fakty z życia północno-wschodniego sąsiada (Czy język litewski przypomina rosyjski? Czy w sklepach nie brakuje żywności?), przywodzących na myśl Mickiewiczowskie O Litwie, dalibóg, mniej wiem niż o Chinach.
A więc zaproszenie do Wilna, które niniejszym przewodnikiem Państwu składamy, jest zaproszeniem do miasta nowoczesnego i „z temperamentem”, a jednocześnie dostojnego, podszytego wielowiekową, wielokulturową historią. Za motto Państwa osobistych podróży niech posłużą słowa prof. Juliusza Kłosa, warszawianina i wielkiego miłośnika Wilna, który zrządzeniem losu pozostał w tym mieście na zawsze i spoczywa na Rossie: Przeżywając wędrówkę po ulicach i zaułkach Wilna jako pielgrzymkę przez stulecia minione, zbliżymy się do przeszłości wielkiej i jasnej, by z niej czerpać naukę i otuchę na przyszłość, od naszych wysiłków zależną; na tem bodaj polega ten nieprzeparty czar, jaki przeszłość na nas wywiera. I powoli, zwiedzając Wilno i poddając się urokowi jego legendy, przekonamy się, że poznać Wilno – to znaczy pokochać je na zawsze (Wilno. Przewodnik turystyczno-krajoznawczy).
Fragmenty z przewodnika turystycznego "Wilno. Barok z kamienia i obłoków". Autor: Jadwiga Rogoża. Wydawnictwo Bezdroża.