Spiska Kapituła

Spiska Kapituła od średniowiecza była oddzielnym miasteczkiem należącym do kościoła, dziś należy do Spiskiego Podzamcza. Swą przeszłością sięga co najmniej XI stulecia, kiedy powstały tu pierwsze w okolicy obiekty sakralne. Tu do XV w. istniał klasztor benedyktynów, który od XII stulecia był kościelnym centrum Spiszu. Mimo iż najazd Tatarów zniszczył miejscowość, ta szybko została odbudowana, a po 1245 r. przystąpiono do budowy katedry. Już w 2. poł. XIV w. otoczono kapitułę murem obronnym. Rozbudowa całego kompleksu trwała do XVIII w. W 1776 r. cesarzowa Maria Teresa zgodziła się na ustanowienie tutaj biskupstwa, które stało się centrum kościelnej władzy na Spiszu, Liptowie i Orawie. Istniejącą tu od średniowiecza szkołę kościelną przekształcono w 1815 r. w seminarium duchowne, a w 1819 r. – w świeckie, pierwsze na terenie Węgier, w którym równouprawnionym językiem wykładowym był słowacki. Zlikwidowane przez komunistów, seminarium dziś na nowo przyciąga kleryków.

Kompleks budynków kościelnych pochodzących ze średniowiecza i baroku, postawionych w ciągu jednej uliczki, w całości otaczają XVI-wieczne mury. Na najwyższym miejscu wzniesienia znajduje się katedra św. Marcina (1245 – 75), trójnawowa, z dwiema wieżami – bodaj najpiękniejszy zabytek regionu. We wnętrzu fresk, przedstawiający koronację Karola Roberta z 1317 r., wspaniałe plastyczne płyty nagrobne Zápolyów, romański kamienny lew przy wejściu, gotyckie ołtarze, wytarte ławki będące zabytkiem dawnej snycerki oraz barokowe panoplia, a także epitafia – to wszystko wywiera niezwykłe wrażenie, zostawiając w zwiedzającym na długo odczucie powrotu do dawnych czasów. To miejsce naprawdę wyjątkowe.

Spod zamknięcia prezbiterium spiskiej katedry rzućmy jeszcze raz okiem na Zamek Spiski i wracajmy do staropolskiej części Spiszu, aby obejrzeć najpiękniejsze miasteczko w tych okolicach – Lewoczę. Trafimy tam, jadąc 16 km na zachód, w kierunku Popradu.