Belgia

Wspólnota Flamandzka

Od roku 2007 osoby planujące karierę w zawodzie nauczyciela mogą zdobyć diploma van leraar (dyplom nauczycielski) na dwa sposoby.

1. Zintegrowane programy kształcenia nauczycieli, prowadzone przez kolegia uniwersyteckie, które prowadzą do uzyskania tytułu licencjata odpowiednio, edukacji przedszkolnej (kleuteronderwijs), edukacji na poziomie szkoły podstawowej i edukacji na poziomie szkoły średniej.

Studia te trwają 3 lata i składają się z 180 punktów ECTS, w tym 45 punktów za część praktyczną. W ramach specjalności „edukacja na poziomie szkoły średniej” studenci wybierają dwa przedmioty, których będą nauczać.

Część praktyczna nie może składać się wyłącznie ze szkolenia prowadzonego na uczelni, w jej skład wchodzić musi staż nauczyczycielski (LIO Leraar-In-Opleiding baan), który odbywa się w szkole i obejmuje 500 godzin w ciągu roku. Nauczyciel-stażysta otrzymuje wynagrodzenie (równe pensji nauczyciela bez uprawnień pedagogicznych) i jest wspierany przez kolegium kształcenia nauczycieli, członka kadry z ośrodka oraz placówkę lub szkołę, w której jest zatrudniony.

Wszystkie staże nauczycielskie są równoważne, oparte na tych samych podstawowych kompetencjach z zakresu nauczania i biorą pod uwagę dotychczasowe kształcenie i nabyte kwalifikacje. Aby poprawić poziom profesjonalizmu, wesprzeć programy staży nauczycielskich i współpracę między tymi programami, utworzone zostały 4 sieci eksperckie (każda w ramach stowarzyszenia), obejmujące między-stowarzyszeniową platformę regionalną.

Każdego roku szkoły muszą zaprojektować plan doskonalenia zawodowego kadry nauczycielskiej. Szkoły mogą wybrać dowolną instytucję, której powierzą przeprowadzenie szkoleń. Każdego roku rząd ustala priorytetowe tematy w ramach doskonalenia zawodowego nauczycieli, a kiedy programy szkoleń obejmujące te tematy zostaną zaakceptowane, oferowane są za darmo wszystkim sieciom. Tematy na rok szkolny 2009/10 to edukacja kulturalna i artystyczna, cele końcowe i rozwojowe dla kształcenia na poziomie szkoły średniej (międzyprzedmiotowe; dla I etapu nauczania nauk przyrodniczych; dla I etapu nauczania techniki i basisonderwijs (szkoła podstawowa)).

Nauczyciele nie są urzędnikami państwowymi, ale mają własny, odrębny status. Obecnie różni się on w zależności od tego, czy nauczają w szkołach wspólnotowych czy dofinansowywanych, jakkolwiek różnice te są stopniowo wyrównywane. Warunki pracy są także określone w cao (collectieve arbeidsovereenkomsten; zbiorowe umowy o pracę), które są sporządzane po zbiorowych konsultacjach i zwykle obowiązują przez 2 do 5 lat.

Wspólnota Niemieckojęzyczna

Nauczyciele placówek przedszkolnych i szkół podstawowych posiadają obowiązkowo dyplom pedagoga, uzyskiwany po trzech latach kształcenia w placówce kształcenia nauczycieli. Nauczyciele szkół podstawowych są na ogół nauczycielami przedmiotów zintegrowanych, uczącymi wszystkich przedmiotów w programie nauczania. Nauczyciele szkół średnich specjalizują się w nauczaniu jednego lub kilku przedmiotów, a ich kwalifikacje są zależne od poziomu kształcenia. Nauczyciele uczący na poziomie średnim I stopnia kończą 3-letnie studia zawodowe w szkole wyższej, natomiast nauczyciele uczący na poziomie średnim II stopnia są absolwentami 4-letnich lub 5-letnich studiów na uniwersytecie. Nauczyciele szkół wyższych posiadają na ogół dyplom uniwersytecki. Wszystkich nauczycieli zatrudnia organ prowadzący daną placówkę. Nauczyciele są początkowo zatrudniani na okres próbny, ale w szkołach prowadzonych przez Wspólnotę mogą następnie uzyskać mianowanie na czas nieokreślony wraz ze statusem urzędnika państwowego. Nauczyciele w szkołach, które są dotowane przez Wspólnotę, uzyskują status niemal identyczny ze statusem urzędnika państwowego.

Wspólnota Francuska

Nauczyciele placówek przedszkolnych i szkół podstawowych muszą posiadać kwalifikacje pedagogiczne przyznawane po ukończeniu 3-letniego cyklu kształcenia w placówce kształcenia nauczycieli. Nauczyciele szkół podstawowych prowadzą na ogół zajęcia ze wszystkich przedmiotów. Nauczanie na poziomie szkoły średniej I stopnia wymaga ukończenia 3-letnich studiów nie- akademickich, natomiast nauczyciele uczący na poziomie szkoły średniej II stopnia kończą 4- lub 5- letnie studia na uniwersytecie. Nauczyciele uniwersyteccy posiadają na ogół stopień naukowy doktora. Nauczycieli pracujących w oświacie zatrudnia organ władz administracyjnych, który odpowiada za daną szkołę. Nauczyciela przyjmuje się początkowo do pracy na okres próbny, ale następnie może on zostać zatrudniony na czas nieokreślony.

Od 2002 r. nauczyciele placówek przedszkolnych, szkół podstawowych, szkół średnich i szkół specjalnych obowiązkowo uczestniczą w formach doskonalenia zawodowego, początkowo w wymiarze sześciu trwających pół dnia sesji.