Białko p63 strażnikiem komórek jajowych

Dział: Genetyka

Naukowcy z USA odkryli białko, które rozpoznaje uszkodzenia DNA w rozwijających się komórkach jajowych - informuje elektroniczna wersja tygodnika "Nature". U kobiety komórki jajowe powstają jeszcze przed jej urodzeniem około 9 tygodnia ciąży.

Są to specjalne komórki prekursorowe oocytów, które rozpoczynają podział (mejozę) tak. żeby w efekcie powstały komórki z pojedynczym kompletem chromosomów (po zapłodnieniu drugi komplet pochodzi z plemnika).

Podział tych komórek zostaje jednak zatrzymany aż do okresu dojrzewania dziewczynek, jest to tzw. faza aresztu mejotycznego. Na tym stadium rozwoju komórki nazywają się oocytami pierwszego rzędu.

Pod koniec życia płodowego w obu jajnikach znajduje się od 700 tysięcy do 2 milionów oocytów pierwszego rzędu. W dzieciństwie liczba oocytów zmniejsza się, osiągając wartość ok. czterystu tysięcy w okresie dojrzewania.

Zahamowane w stadium pierwszego podziału mejotycznego oocyty mogą rozwijać się dalej dopiero wraz z osiągnięciem przez kobietę dojrzałości płciowej i początkiem cyklicznego uwalniania przez przedni płat przysadki mózgowej hormonów gonadotropowych - folitropiny i lutropiny.

Frank McKeon wraz z kolegami z Harvard Medical School w Bostonie wykazał, że białko o nazwie p63 powstaje we wszystkich komórkach jajowych (oocytach pierwszego rzędu) myszy podczas fazy aresztu mejotycznego, zanim komórki dokończą podział.

Funkcją nowopoznanego białka jest monitorowanie stanu DNA w komórkach macierzystych oocytów. Jeżeli DNA jest uszkodzone, p63 doprowadza do śmierci komórki i tym samym do wyeliminowania jej z puli komórek jajowych gotowych do zapłodnienia. Dzięki temu ryzyko powstania poważnie uszkodzonego zarodka jest mniejsze.

Zdaniem specjalistów odkrycie to może pomóc w leczeniu bezpłodności kobiet. (PAP)


Komentarze
Polityka Prywatności