Droga w Dolinie Rospudy to łamanie prawa

CEE Bankwatch Network to organizacja monitorująca sposób
wydawania funduszy z UE i międzynarodowych instytucji finansowych.
Zadaniem organizacji jest aktywne wspieranie tych inicjatyw, które
zaspokajają potrzeby transportowe, poprawiają poziom
bezpieczeństwa na drogach i skutecznie chronią przyrodę w ramach
europejskiego systemu Natura 2000. Bankwatch opiera się na wiedzy
eksperckiej swoich koordynatorów, korzysta również z konsultacji i
opinii fachowców zewnętrznych.

"Nie jest tajemnicą, że wiele inwestycji drogowych w Polsce
popada w rażący konflikt z wymogami ochrony przyrody. Z
nieznajomości procedur i prawa Unii Europejskiej wynikają problemy
z uzyskaniem funduszy unijnych. Przykładem może być droga
ekspresowa S3, zgłoszona do finansowania z Funduszu Spójności w
2004 roku, lecz dotąd nie zatwierdzona przez Komisję Europejską -
przypomina Cyglicki, międzynarodowy koordynator CEE Bankwatch
Network. 

Od 2001 roku Bankwatch zajmuje się Via Baltica, w tym budową
obwodnicy Augustowa. Obecnie prowadzi studia strategiczne nad tym
projektem. 

"Przypadek obwodnicy Augustowa przez Dolinę Rospudy
konsultowaliśmy z wybitnymi polskimi specjalistami w zakresie
prawa (krajowego i wspólnotowego) ochrony środowiska. Opinii
prawnych udzielili nam m.in. mec. Magdalena Bar i dr Jerzy
Jendroska - wymienia Cyglicki. "Mając pewność, że prowadzone prace
projektowe i przygotowawcze są niezgodne z prawem wspólnotowym
oraz w istotnym zakresie z prawem krajowym, zaczęliśmy poszukiwać
rozwiązań alternatywnych" - dodaje.

We współpracy z WWF i Ogólnopolskim Towarzystwem Ochrony Ptaków
Bankwatch zlecił wykonanie waloryzacji przyrodniczych Doliny
Rospudy dla wariantu alternatywnego. Zaprojektował go zespół
drogowców stowarzyszenia SISKOM pod kierownictwem mgr. inż. Jana
Jakiela. Projekt został oceniony pozytywnie przez naukowców i
praktyków, m.in. Andrzeja Kamockiego z Zakładu Ekologii Krajobrazu
Politechniki Białostockiej i ornitologów -  Eugeniusza Pugacewicza
i Tomasza Tumiela, jak również prof. Simony Kossak z Zakładu Lasów
Naturalnych w Białowieży.

Cyglicki mówi o kilkudziesięciu potencjalnych konfliktach
projektów drogowych z chronionymi obszarami przyrody w Polsce.
Powołuje się na analizy prowadzone we współpracy z drem Andrzejem
Łysko z Katedry Ochrony i Kształtowania Środowiska Akademii
Rolniczej w Szczecinie.

"Do takich konfliktów dochodziło i będzie z pewnością dochodzić w
przyszłości. W przypadku Doliny Rospudy mamy jednak do czynienia z
pewnego rodzaju precedensem. Wymagania prawa wspólnotowego znamy
już od dobrych kilku lat, wiemy że Dolina Rospudy będzie obszarem
Natura 2000 i lekceważymy to" - ocenia ekspert.  Jak podkreśla,
Rospuda jest miejscem występowania chronionego miodokwiatu,
terenem rysia, naturalnym siedliskiem leśnym, wzbogaconym o
meandry rzeczne.

"Konflikty interesów zdarzają się często, ale właśnie ten może
zadecydować o wrażliwości osób projektujących w Polsce drogi.
Również o tym, czy nasz kraj będzie ukarany za nieprzestrzeganie
prawa wspólnotowego, czy też podejmie wszystkie możliwe działania,
aby nie dopuścić do kolizji z prawem i przyrodą, która stanowi
jego kapitał" - podsumowuje.

***

CEE Bankwatch Network to międzynarodowa organizacja pozarządowa
założona w 1995 roku. Funkcjonuje ona jako sieć organizacji
ekologicznych. Członkami CEE Bankwatch Network są organizacje z 10
krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Należą do niej dwie polskie
organizacje: Polska Zielona Siec oraz Instytut Ekonomii
Środowiska.

CEE Bankwatch Network śledzi działania międzynarodowych
instytucji finansowych - Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Banku
Światowego, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju - oraz sposobów
wydatkowania pieniędzy pochodzących z funduszy strukturalnych i
Funduszu Spójności Unii Europejskiej.

Zdaniem przedstawicieli "CEE Bankwatch Network", organizacja ta
stara się mieć wpływ na politykę tych instytucji i finansowane
projekty, tak aby służyły one zrównoważonemu rozwojowi, czyli
takiemu który uwzględnia potrzeby ekologiczne i społeczne".(PAP)