Mutacje w genach przyczyną bezpłodności

Badania prowadzone były na robaku nicieniu (Caenorhabditis
elegans). Genom C. elegans zsekwencjonowano w 1998 roku. Robak ten
od wielu lat służy jako modelowy organizm w badaniu procesów
starzenia się, apoptozy (samobójczej śmierci komórki) i cyklu
komórkowego. Jest też organizmem modelowym dla badania procesów
prowadzących do transformacji nowotworowej.

Caenorhabditis elegans ma wprawdzie tylko niewiele ponad milimetr
długości, posiada jednak dość skomplikowane organy wewnętrzne, w
tym mięśnie, układ nerwowy, pokarmowy i rozrodczy. Co więcej, jest
przezroczysty, co ułatwia badanie wad rozwojowych, a krótki cykl
życiowy pozwala na proste badanie wielu pokoleń tego organizmu.

C. elegans, podobnie jak wiele innych robaków, jest hermafrodytą,
a to oznacza, że produkuje zarówno komórki jajowe, jak plemniki.
Co ciekawe, młode nicienie najpierw wytwarzają plemniki, a kiedy
dorastają, "przestawiają się" na produkcję komórek jajowych.

Okazało się, że pozbawienie nicieni C. elegans genów kodujących
(czyli aktywujących) białka egg-1 i egg-2 powoduje, że robaki te
stają się bezpłodne, gdyż normalne zdrowe plemniki nie są w stanie
wniknąć do zmutowanych komórek jajowych, nie produkujących
kodowanych przez te geny białek.

Dotychczas zidentyfikowane mutacje uniemożliwiały zmutowanym
plemnikom zapłodnienie zdrowych komórek jajowych. Teraz odkryto
mutacje, które uniemożliwiają zdrowym plemnikom wniknięcie do
zmutowanych komórek jajowych. Bezpłodność może więc zależeć od
wielu czynników, zarówno po stronie męskiej jak i żeńskiej.(PAP)