Jedzmy banany - póki czas!

Te jedne z najpopularniejszych na świecie owoców i czwarta
jadalna roślina użytkowa na świecie, znalazły się w poważnych
tarapatach. Wiele ich dzikich gatunków jest na granicy wyginięcia,
a mało zróżnicowane pod względem genetycznym banany hodowlane są
nieodporne na różne choroby, wskazują naukowcy z FAO. 

Już trzy lata temu świat obiegła informacja, że plantacje bananów
są zagrożone epidemiami chorób zakaźnych, jak np. ta wywoływana
przez grzyba Mycosphaerella fijiensis.

Obecnie większość bananów hodowlanych wywodzi się z jednej,
odmiany - tzw. Cavendish, która pochodzi z Indii. W
przeciwieństwie do wielu innych odmian, owoce Cavendish są
gładkie, mają bardziej jednorodne kształty i przez to są lubiane
przez sprzedawców i supermarkety. Są również odporne na transport
i duże dawki pestycydów oraz dają większe plony. Dlatego w latach
70., wraz z intensyfikacja produkcji bananów w wielu krajach,
hodowcy przestawiali się na tę odmianę.

Problem w tym, że banany hodowlane nie produkują nasion, czyli
nie rozmnażają się płciowo, a hodowcy od wieków stosują
rozmnażanie wegetatywne, tj. przez odcięcie fragmentu roślinki i
zasadzenie go. Efektem takich praktyk jest właśnie bardzo mała
różnorodność genetyczna bananów i ich podatność na choroby. 

Obecnie największe nadzieje na uratowanie bananów uprawnej
odmiany Cavendish naukowcy wiążą z uzyskaniem jej hybryd z
odmianami dzikimi. Miałyby one być odporne na grzyby.

Jest to jednak trudne i czasochłonne. A poza tym, dzikie gatunki
bananów szybko znikają, co jest związane z kurczeniem się lasów w
Indiach. Podobnie jest również z tradycyjnymi odmianami hodowlanymi.

W związku z tym wiele genów, które dają odporność na grzyby i
mogłyby ocalić banany Cavendish, prawdopodobnie zaginęło raz na
zawsze, uważa NeBambi Lutaladio, botanik z rzymskiego oddziału
FAO.

Jedyna odmiana bananów, która posiada geny odporności na  M.
fijiensis, przetrwała w postaci jednego drzewka w ogrodzie
botanicznym w Kalkucie, podkreśla badacz.

Jednym ze sposobów na ocalenie banana ma być poznanie jego
genomu. Mogłoby to ułatwić naukowcom uzyskanie odmian bananów
odpornych na najczęstsze i najgroźniejsze dla nich choroby.(PAP)