Niebieski pierścień Urana

Pierścienie wokół dużych planet Układu Słonecznego mają
najczęściej kolor czerwonawy i żółtawy. Jest to wynik tego, że
składają się z cząstek o różnej wielkości, które odbijają wiele
długości fal, ale najefektywniej właśnie światło czerwone.

Niedawno sonda Cassini odkryła, że jeden z zewnętrznych pierścieni
Saturna, związany z księżycem tej planety o nazwie Enceladus, jest
koloru niebieskiego. Kolor ten jest efektem mikroskopijnych
rozmiarów cząstek tworzących pierścień. Wydaje się obecnie, że za
powstanie tego ciekawego tworu odpowiedzialny jest odnotowany
niedawno wulkanizm na Enceladusie.

Najnowszy numer czasopisma "Science" przynosi artykuł grupy
astronomów kierowanej przez Imke de Pater z University of
California w Berkeley, w którym donoszą oni o odkryciu podobnie
niebieskiego pierścienia niedaleko Urana. Jest on
najprawdopodobniej powiązany z odkrytym w 2003 roku księżycem o
nazwie Mab. Jest to ciało 20 razy mniejsze od Enceladusa - jego
średnica jest szacowana na ponad 20 kilometrów.

Niebieski pierścień Urana nie mógł więc powstać na skutek
wulkanizmu, bo Mab jest zbyt mały, by być geologicznie aktywny.
Astronomowie sugerują więc, że składa się on z cząstek wyrzuconych
z księżyca podczas zderzeń z meteoroidami. Wybijają one cząstki
różnej wielkości, ale te największe szybko opadają z powrotem lub
pozostają na orbicie księżyca, a tylko te najmniejsze są wywiewane
poprzez wiatr słoneczny, ciśnienie promieniowania i pole
magnetyczne tworząc potem pierścień.

Efektem tych procesów jest wąski pierścień składający się z
cząstek o rozmiarach jednej tysięcznej grubości ludzkiego włosa,
które najefektywniej odbijają właśnie światło niebieskie.

Odkrycie tego pierścienia stało się możliwe dzięki połączeniu
naziemnych obserwacji w bliskiej podczerwieni przeprowadzonych
przy pomocy 10-metrowego teleskopu Kecka na Hawajach oraz
obserwacji w zakresie widzialnym uzyskanych przez Teleskop
Kosmiczny Hubble'a.(PAP)