Śmierć komórek nerwowych... z podniecenia

Glutaminian jest jednym z najważniejszych neuroprzekaźników
układu nerwowego, ponieważ pełni ważną rolę w komunikowaniu się
komórek nerwowych ze sobą. W nadmiarze jednak glutaminian staje
się trujący - powoduje zwiększone pobudzenie neuronów zwane
ekscytotoksycznością. Pobudzone komórki zaczynają wydzielać różne
szkodliwe substancje, co nazywamy stresem oksydacyjnym. Powoduje
to w konsekwencji programowaną śmierć tych komórek (apoptozę).

Stężenie glutaminianu i innych neuroprzekaźników z mózgu
regulowane jest za pomocą białek transportowych. Wychwytują one
nadmiar neuroprzekaźników z synaps, hamując dalsze pobudzanie
komórek nerwowych. Brak odpowiednio działających białek
transportowych powoduje ekscytotoksyczność i obumieranie neuronów,
jak np. w przypadku choroby Alzheimera lub po udarze.

Teraz naukowcy odkryli mutację w genie transportera glutaminianu,
która może być odpowiedzialna za ekscytotoksyczność i obumieranie
komórek nerwowych.

Okazało się, że pojedyncza zmiana w sekwencji w rejonie promotora
genu EAAT2 (genu kodującego transporter dla glutaminianu) powoduje
zmniejszenie  ekspresji tego genu. Mutacja zmienia bowiem miejsce
wiązania białka aktywującego ekspresję transportera EAAT2 w
sekwencję, która wiąże białko hamujące ekspresję genu.

Mutacja występuje równie często u osób zdrowych, jak i tych po
udarze mózgu. U osób po udarze, u których stwierdzono obecność
mutacji w genie EAAT2,  odnotowano nadmierne gromadzenie się
glutaminianu, a także  bardziej rozległe i szybsze obumieranie
komórek nerwowych niż u pacjentów po udarze, którzy nie mają tej
mutacji. Stanowi ona zatem dodatkowy czynnik ryzyka powikłań
neurologicznych po udarze mózgu. (PAP)