Fizyka - różne informacje
Płynny Wszechświat
Pierwotny Wszechświat był "idealnie płynny".
Uzyskany przez fizyków nowy stan materii przypomina sytuację z
pierwszych chwil po Wielkim Wybuchu - informuje pismo "Nuclear
Physics".
Przy użyciu wielkiego akceleratora (Relativistic Heavy Ion Collider) naukowcy z Brookhaven National Laboratory zderzali
naładowane elektrycznie atomy. Uzyskana w ten sposób gorąca, zbita i ciekła postać materii zwana plazmą kwarkowo-gluonową przypomina stan ułamek sekundy po Wielkim Wybuchu, około 13 miliardów lat temu. Później z kwarków i gluonów powstał taka materia, jaką dziś znamy.
Aby uzyskać pierwotny stan materii, naukowcy zderzali poruszające
się w przeciwnych kierunkach ciężkie jony złota z prędkością
bliską prędkości światła. Impet zderzenia przezwyciężył siły
wiążące zwykle kwarki w protony i neutrony.
Wbrew oczekiwaniom, plazma kwarkowo-gluonowa zachowywała się
podczas doświadczeń nie jak gaz, ale jak doskonała ciecz o
temperaturze 10 tys. razy wyższej niż wnętrze Słońca. Kwarki
poruszały się w sposób uporządkowany, jak ławica ryb.
Zdaniem fizyków, zachowanie uwolnionych kwarków dobrze opisuje
teoria strun, w myśl której Wszechświat ma 10 wymiarów, a nie
tylko trzy plus czwarty - czas.(PAP)
>>>powrót