Białka zapobiegające zamarzaniu

Aby przetrwać mróz, ryby mórz polarnych i subpolarnych, intensywnie wydzielają białka noszące nazwę krioprotektantów (z ang. Antifreeze proteins - AFP). Białka te zapobiegają odkładaniu się kryształów lodu we krwi zwierząt. Przeprowadzone do tej pory badania na rybach arktycznych - żyjących w wodach półkuli północnej - wykazały, że białka te produkowane są w wątrobie.

Christina Cheng wraz z kolegami z Illinois i Nowej Zelandii przeprowadziła badania ryb antarktycznych - żyjących w wodach półkuli południowej. Badacze udowodnili, że większość białek AFP, które następnie są wydzielane do jelit, produkuje trzustka. Białka te zapobiegają odkładaniu się kryształów lodu w płynach jelitowych. Ponadto część krioprotektantów jest absorbowana do krwioobiegu.

Naukowcy powtórzyli również badania dla ryb arktycznych i wykazali, że u tych zwierząt krioprotektanty produkowane są nie tylko przez wątrobę, ale również trzustkę. Według grupy Evansa odkrycie wskazuje, że zapobieganie powstawaniu kryształków lodu w przewodzie pokarmowym jest równie ważne jak w krwiobiegu. Badacze sugerują, że u ryb antarktycznych z rodziny Nototheniidae system krioprotektantów trawiennych prawdopodobnie ewoluował pierwszy i służy jako źródło białek AFP nie tylko dla przewodu pokarmowego, ale także dla krwi.(PAP)