Książka omawia proces uruchamiania nowego biznesu, związane z tym działania i problemy, reguły i zasady postępowania, jak również decyzje, które muszą podejmować inicjatorzy nowych przedsięwzięć.
Adresowana jest przede wszystkim do ludzi młodych i wykształconych, dla których założenie własnego, ambitnego i dynamicznego biznesu, oznacza wejście na obiecującą ścieżkę kariery zawodowej i atrakcyjny pomysł na życie.
Czytelnik może skorzystać z obudowy internetowej książki na stronach www.nowybiznes.edu.pl oraz www.cieslik.edu.pl
"Przedsiębiorczość..." znalazła się na liście Bestsellerów Księgarni Ekonomicznej Kazimierza Leki za wrzesień 2006.
dr hab. Jerzy Cieślik, profesor Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego w Warszawie. W latach 1971-1990 był pracownikiem naukowym SGPiS (SGH). W tym czasie łączył działalność naukowo-dydaktyczną z pracą w charakterze konsultanta organizacji międzynarodowych (UNIDO, UNCTAD, World Tourism Organization). W latach 1990-2003 był związany z Ernst&Young Polska jako wpółzałożyciel i partner, a w latach 1996-2000 pełnił funkcję Partnera Zarządzającego.
1. Taktyka „stania na własnych nogach”
Mówiąc o taktyce „stania na własnych nogach”4, mamy na myśli zestaw praktycznych reguł postępowania, które wychodząc od obiektywnej konieczności radzenia sobie z brakiem kapitału na uruchomienie biznesu, pozwalają wypracować trwałe mechanizmy efektywnego i skutecznego działania, tworząc tym samym solidne podstawy przyszłego sukcesu. Realizacja tej taktyki jest również przejawem świadomego wyboru przedsiębiorców,
którzy kierują się następującymi przesłankami: mając dobry pomysł, nie warto dzielić się potencjalnymi zyskami z bankami i inwestorami czas poświęcony na przekonywanie banków i inwestorów, przygotowanie dokumentacji, długotrwałe negocjacje itp. można w sposób bardziej efektywny przeznaczyć na rozwój biznesu. Maksymalnej koncentracji i determinacji w zgromadzeniu
jak największych środków ze źródeł własnych odpowiednim dostosowaniu modelu funkcjonowania biznesu, by mógł on funkcjonować w pierwszej fazie przy niewielkim
zaangażowaniu kapitałowym wdrożeniu w pierwszej fazie funkcjonowania konsekwentnej polityki zmierzającej do maksymalizacji wpływów i minimalizacji wydatków. Trzeba wyraźnie podkreślić, że taktyka „stania na własnych nogach” nie oznacza rezygnacji z planów rozwojowych firmy. Wręcz przeciwnie – jest to przemyślany sposób, by w warunkach obiektywnych ograniczeń finansowych stworzyć solidne podstawy do przyszłej ekspansji.
2.4. Uzgodnienie podstawowych celów i zasad funkcjonowania
nowego biznesu
Niezależnie od tego, w jakim stopniu członkowie zespołu mają poczucie wspólnych wartości i dążeń, w trakcie prac przygotowawczych założyciele powinni w sposób jednoznaczny porozumieć się w kwestiach kluczowych
dla planowanego przedsięwzięcia. Na podstawie analizy funkcjonowania skutecznych zespołów można określić podstawowy zestaw spraw wymagających
takiego fundamentalnego uzgodnienia.
Uzgodnienie głównych kierunków działania, docelowej skali
i planowanej dynamiki nowego przedsięwzięcia
Kluczowe znaczenie ma w tym przypadku porozumienie dotyczące następującej kwestii: czy dążymy do uruchomienia biznesu z perspektywą działania na większą skalę czy też zadowolimy się sukcesem na stosunkowo niskim poziomie obrotów.
Porozumienie co do horyzontu czasowego wspólnego działania
Bardzo istotną kwestią z punktu widzenia sukcesu przedsięwzięcia jest stabilność zespołu przywódczego i zachowanie stałego składu wspólników
w trakcie pierwszej fazy uruchomienia biznesu. Stąd ważne jest jednoznaczne uzgodnienie długości czasu, w którym wszyscy wspólnicy deklarują chęć pozostania w biznesie. Niezależnie od tego, z jaką starannością będziemy dobierać wspólników, faza rozruchu jest tak szczególnym wyzwaniem,
jeśli chodzi o zaangażowanie emocjonalne, stres, wysiłek intelektualny i fizyczny, że nie wszyscy wspólnicy będą w stanie temu podołać. Jednocześnie w zderzeniu z realiami prowadzenia biznesu może ujawnić się brak pewnych umiejętności, jak również braki w sferze zasobów rzeczowych
i finansowych. W rezultacie powstanie potrzeba dokooptowania
nowego wspólnika (wspólników). Stąd rotacja wśród członków zespołu założycielskiego w ciągu pierwszych 2–3 lat funkcjonowania jest zjawiskiem normalnym. Jeśli tylko skala rotacji nie podważy sensu istnienia zespołu, może to mieć pozytywny wpływ na dalszy rozwój firmy. Mając to
na względzie, wskazane byłoby jeszcze przed podjęciem kluczowej decyzji o uruchomieniu biznesu uzgodnić w gronie wspólników zasady cywilizowanego rozwodu, a także warunki „dopraszania” nowych wspólników.
Dominacja pracy zespołowej – poskromienie ego
Mamy tu do czynienia z obiektywną sprzecznością. Z jednej strony warunkiem powodzenia nowego biznesu jest przyciągnięcie do zespołu ludzi utalentowanych, dynamicznych o silnych osobowościach. Z drugiej jednak tacy ludzie żel funkcjonują w zespole, a ich rozbudzone ego może nawet rozsadzić zespół od środka. Dlatego tak ważne jest porozumienie o konieczności podporządkowania indywidualnych aspiracji i motywacji, którego celem jest efektywne funkcjonowanie zespołu jako całości.
Jednolite zasady i standardy etyczne
Członkowie zespołu założycielskiego mogą pochodzić z różnych środowisk i mieć wcześniejsze doświadczenie zawodowe. W takiej sytuacji może dochodzić do podstawowych różnic w traktowaniu konkretnych działań jako etycznych bądź nieetycznych. Uzgodnienie wspólnych standardów etycznych jest istotnym elementem w kształtowaniu kultury organizacyjnej firmy. Szerzej będziemy zajmować się tą kwestią w dalszej części niniejszego
rozdziału.
Porozumienie co do tzw. nierówności w równości
Niewątpliwym zagrożeniem dla sprawnego funkcjonowania zespołów jest trudny do rozwiązania dylemat tzw. nierówności w równości10. Doświadczenie pokazuje, że nawet zespoły o silnej tożsamości, skupione wokół wspólnych, długofalowych celów mogą popaść w wewnętrzny konfliktna tle podziału aktualnych i docelowych korzyści. Potrzeba zr óżnicowania
partnerów pod względem finansowym wynika z obiektywnego zróżnicowania udziału poszczególnych wspólników w sukcesie przedsięwzięcia i w pierwszej kolejności dotyczy lidera zespołu założycielskiego. Sprawa ta może wywołać silne emocje, zwłaszcza gdy dotyka nie tylko samych
wspólników, ale i członków ich rodzin. Co więcej, obiektywne zróżnicowanie wkładu wspólników może zmieniać się w czasie, a więc nie można przesądzić tej kwestii raz na zawsze. Porozumienie w kwestii nierówność w równości polega na uzgodnieniu podstawowych zasad jeszcze przed
uruchomieniem, pozwalając wyeliminować konflikty wokół tego drażliwego problemu.
Jeśli chodzi o konkretne rozwiązania, praktyka funkcjonowania firm opartych na grupowym przywództwie pokazuje całe spektrum możliwości.
Na jednym biegunie mamy sztywną regułę równego udziału we własności i zyskach firmy. U podstaw takiego rozwiązania leży przekonanie wszystkich wspólników, że dla realizacji wspólnych celów warto zrezygnować z precyzyjnego szacowania wkładu wspólników w rozwój firmy. Na drugim biegunie mamy sytuację, gdy wiodący wspólnik ma zdecydowaną przewagę nad innymi, jeśli chodzi o udział w zyskach, i jest to w pełni akceptowane przez pozostałych członków zespołu założycielskiego.
2.2. Typowe źródła inspiracji dla pomysłów biznesowych
Zanim przystąpimy do poszukiwań atrakcyjnych pomysłów na biznes,
warto ustalić, jakie są ogólne tendencje w tej dziedzinie wśród aktywnych
przedsiębiorców. Źródła inspiracji pomysłów biznesowych były w okresie
ostatnich kilkudziesięciu lat przedmiotem licznych badań empirycznych,
przeprowadzanych głównie w Stanach Zjednoczonych i w Europie Zachodniej.
Ich wyniki pozwalają na określenie podstawowych prawidłowości
w tej dziedzinie.
Wcześniejsze doświadczenie w danej branży,
specjalistyczne doświadczenie zawodowe
Wcześniejsze doświadczenie w branży wymieniane jest powszechnie jako główne i wiodące źródło inspiracji. Wydaje się to całkiem naturalne i zgodne ze zdrowym rozsądkiem. Ktoś, kto przez wiele lat aktywnie funkcjonuje w danej dziedzinie (np. jako pracownik etatowy), w sposób niejako naturalny mając możliwość obserwacji aktualnych tendencji, dostrzega mankamenty oraz słabości i w ten sposób może być zainspirowany do samodzielnego działania. Co jest również istotne, adepci biznesu z wcześniejszym doświadczeniem zawodowym są znacznie mniej podatni na tzw. infantylizm biznesowy, objawiający się w generowaniu pomysłów z pozoru atrakcyjnych, lecz niemożliwych do wdrożenia ze względu na oczywiste bariery techniczno-organizacyjne, które to ograniczenia mogą zostać łatwo przegapione przez osobę bez praktycznego doświadczenia.
Obserwacje działań biznesowych podejmowanych przez innych
W typowej sytuacji inspiracją są obserwacje przedsięwzięć biznesowych innych osób powiązane z pozytywnym przekonaniem, że obserwator jest w stanie realizować je lepiej. Warto tu podkreślić szczególnie dwa aspekty. Po pierwsze osoba niedoświadczona w danej dziedzinie ma możliwości obserwowania „prototypu biznesu” w działaniu. Po drugie pozytywna ocena własnych możliwości wynika z porównania z efektami właściciela „prototypu”.
Niewypełniona nisza rynkowa
Impuls przychodzi w tym wypadku z rynku. Przedsiębiorca identyfikuje zazwyczaj niszę, która z różnych powodów pozostawała do tej pory niewypełniona – została przeoczona przez aktualnych graczy bądź uznana przez nich za mało atrakcyjną. Często taki impuls przychodzi w sposób
pośredni i wynika z obserwacji sytuacji na innym rynku (np. podczas podróży zagranicznej).
Własne negatywne doświadczenia w znalezieniu produktu bądź usługi
Ten przypadek jest odmianą źródła inspiracji przykładu przedstawionego powyżej. Mamy tu do czynienia z emocjonalnym rozczarowaniem jednostki połączonym z jej aktywnym podejściem do rozwiązania problemu.
Przypadkowe odkrycie
Często przypadkowy wynalazca nie ma w ogóle planów biznesowych, ale ambicja i chęć wdrożenia własnego pomysłu popycha go w tym kierunku.
Hobby, zainteresowania w czasie wolnym
Własne zainteresowania to naturalna droga do rozpoczęcia działalności biznesowej. Przede wszystkim kandydat na przedsiębiorcę dysponuje na wejściu pewną wiedzą. Z punktu widzenia inicjatywy przedsiębiorczej jest to wiedza w pewnym sensie cenniejsza od uzyskanej w trakcie wcześniejszej pracy zawodowej, bo łącząca w sobie zaangażowanie emocjonalne. Tworzy to szczególnie korzystny klimat do generowania nośnych pomysłów biznesowych.
Pomysły dostępne na rynku
Współcześnie na rynku dostępne są bardzo różnorodne towary i usługi, a w tym gorzej lub lepiej opracowane pomysły na biznes bądź gotowe, dojrzałe koncepcje przedsięwzięć biznesowych, a także wynalazki, które mogą być przedmiotem komercjalizacji. Prawo do korzystania z tych ostatnich uzyskuje się na podstawie umowy licencyjnej, co wiąże się z ponoszeniem
stosownych opłat. Udostępnienie za opłatą gotowej koncepcji
przedsięwzięcia biznesowego jest kluczowym elementem organizacji biznesu w ramach sieci franczyzowych. Szerzej będziemy zajmować się tą kwestią w rozdziale IX.
poleca:
