Ryba nie tylko ślepa, ale i głucha

W porównaniu do swoich kuzynów żyjących bliżej powierzchni wody co najmniej dwa gatunki pozbawionych wzroku ryb jaskiniowych są częściowo głuche.

"Pierwsza hipoteza, jaką mieliśmy, głosiła, że ryby te tracąc wzrok powinny mieć wyostrzony zmysł słuchu - powiedziała prowadząca badanie neurobiolog Daphne Soares z University of Maryland. - Dużym zaskoczeniem było dla nas odkrycie, że słyszą one kiepsko i dłuższy czas zajęło nam zrozumienie, dlaczego tak się dzieje".

U ludzi utracie wzroku towarzyszy czasem wyostrzenie zmysłu słuchu, szczególnie w przypadku osób, które stają się niewidome we wczesnym etapie życia. Do tej pory nie obserwowano tego zjawiska u ryb. Przykładowo, jaskiniowe i powierzchniowe odmiany ślepca jaskiniowego tetra (Astyanax mexicanus) słyszą równie dobrze, to samo dotyczy niektórych gatunków molinezji.

Naukowcy przyglądali się słodkowodnym rybom jaskiniowym Amblyopsidae, które są dobrze przebadane ze względu na szereg adaptacji, jakie wykazują żyjąc w ciemności. Porównano stan słuchu dwóch gatunków Typhlichthys subterraneus i Amblyopsis spelaea z ich najbliższym kuzynem żyjącym bliżej powierzchni - Forbesichthys agassizii. Analizowano reakcję mózgu na dźwięki o różnej częstotliwości i głośności.

Okazało się, że wszystkie trzy gatunki słyszą równie dobrze dźwięki w niskich częstotliwościach, jednak tylko ten powierzchniowy jest w stanie usłyszeć częstotliwości od 800 Hz do 2 kHz. Co więcej, badacze odkryli, że gatunki z głębin mają mniej niż ich kuzyni komórek rzęsatych, zwanych też komórkami słuchowymi, które odpowiadają za proces słyszenia.

Badacze uznali, że jakiś czynnik środowiska musi mieć wpływ na gorszy słuch ślepych ryb. Ocenili, że częstotliwość hałasu podziemnych strumieni oscyluje w okolicy 1 kHz, co koreluje z częstotliwościami nierejestrowanymi przez ryby jaskiniowe. Ryby mogą więc ignorować ten hałas.

"Jaskinie z dźwiękiem odbijającym się tam od ścian są bardzo głośne - powiedziała Soares. - Dlatego nierejestrowanie określonych częstotliwości w tak głośnym środowisku może być dobrą adaptacją".

Ze swoją ślepotą i kiepskim słuchem te dwa gatunki ryb jaskiniowych prawdopodobnie poruszają się i zdobywają pożywienie oraz partnerów dzięki wyjątkowej wrażliwości na ruch wody - dodała badaczka, która zamierza teraz przyjrzeć się rybom jaskiniowym w innych częściach świata, aby wytropić podobne zależności. (PAP)