Suszę można przewidzieć badając wilgotność gleb

Prognozowanie susz lub powodzi z ponad tygodniowym wyprzedzeniem
zwykle okazywało się dotąd niemożliwe. Atmosfera jest bowiem
układem wieloczynnikowym i niezwykle chaotycznym, a przez to
trudno przewidywalnym.

Istnieją już jednak pewne wskazówki, na podstawie których można
nieco pewniej przewidywać pogodę na świecie. Jedną z takich
wskazówek jest właśnie El Nino. Pod wpływem tego zjawiska
pogodowego, wywołanego zmianą kierunku przepływu prądów na
Pacyfiku, na terenach normalnie suchych drastycznie zwiększają się
opady, a rejonom deszczowym zaczyna doskwierać susza. El Nino
powraca co 5-8 lat.

Podobne zjawisko udało się ostatnio zaobserwować także na lądzie.
Zjawisko to, pozwalające przewidzieć nadchodzące zmiany klimatu
związane z opadami, odkryli eksperci realizujący program badawczy
w Goddard Space Flight Center w Maryland (Nasa).

Według Randala Kosterz z Nasa, naukowcy zlokalizowali serię
"punktów zapalnych" w centralnych częściach kontynentów. W
miejscach tych nawet nieznaczne zmiany wilgotności gleby mogą
zwiastować nadchodzącą suszę lub odwrotnie - powódź.

"W tych wskazanych przez naukowców miejscach wilgotność gleby i
opady są ze sobą ściśle powiązane" - tłumaczy Koster. Za główne
źródło pary wodnej tworzącej chmury (a potem deszcz) uważa się
najczęściej wodę parującą z gleby. A zatem im bardziej sucha staje
się gleba, tym większe jest prawdopodobieństwo, że pojawi się
deszcz.

Zbudowana na podstawie tej wiedzy metoda prognozowania nie
sprawdzi się jednak w każdym zakątku Ziemi. Nieopodal wybrzeży z
oceanu paruje np. zbyt wiele wilgoci, z kolei w glebach pustyń
rzadko kiedy jest jej wystarczająco dużo, by deszcz mógł powstać.

W pozostałych rejonach jednak, zwłaszcza w strefach przejściowych
pomiędzy strefą klimatyczną wilgotną i suchą, parowanie z gleb
może być ważnym wskaźnikiem.

Uczestnicy eksperymentu Global Land-Atmosphere Coupling
Experiment (GLACE) sporządzili mapy rejonów, gdzie wpływ
wilgotności gleb na klimat jest najsilniejszy.

W efekcie wskazali oni zwłaszcza na kilka stref, ważnych dla
takich prognoz. Trzy największe to afrykański pas Sahel (obszar
między Saharą, a Sudanem, od Senegalu, przez Mauretanię, Mali,
Niger, Czad, Etiopię po Somalię), północne Indie oraz Wielkie
Równiny Ameryki Północnej.

Kolejne rejony z tej grupy znajdują się w Azji środkowej, w
Chinach oraz równikowej części Afryki. Każdy w tych nich słynie z
seryjnie występujących susz. (PAP)