Do Cetăţile Ponorului

Spod schroniska idziemy jak trasą do Lumea Pierdută (Trasa 6), aż do rozwidlenia, na którym odbijają biegnące na lewo do doliny Ursului żółte krzyżyki. Zaczynamy schodzić świerkowym lasem, mając obok potok Brădeţanu. Po 15 min dochodzimy do szerszej doliny, gdzie przecina nam drogę strumień, płynący od wywierzyska powyżej (prowadzi tam oznakowana ścieżka, 15 min tam i z powrotem).

Izbuc Ponor to odpływ wody z dużego obszaru płaskowyżu Padiş, która wydostaje się w tym miejscu na po­wierzchnię po długiej podziemnej wędrówce. Nazwa jest dość paradoksalna, bo oznacza zarazem wypływ wody oraz jej wpływ pod ziemię. Tak się jednak dzieje – potok ten dalej znowu niknie pod ziemią.

Powróciwszy na główną trasę, idziemy nadal, zostawiając prowadzące na lewo (do Arieşeni) czerwone trójkąty
i przekraczamy potok tak, jak się da (zazwyczaj drewniany most jest zniszczony silnym strumieniem po deszczach). Wchodzimy na szeroką pola­nę Ponor, pośrodku której płynie strumień o tej samej nazwie, by za parę metrów zostać wchłoniętym przez wapienne podłoże. Przy wyższej wodzie naturalny drenaż nie jest w stanie przyjąć jej całej, okresowo na polanie tworzą się więc jeziorka. Krajobraz staje się wówczas bardziej malowniczy lub... tragiczny dla tych, którzy tu obozują. Woda, która tutaj znika, pojawi się ponownie w środku Cetăţile Ponorului. Zostawiwszy polanę Ponor, wspinamy się przez las, by po 10 min osiągnąć mały płaskowyż, który przecinamy, i schodzimy do leśnej drogi. Stąd na prawo idzie się do La Grajduri
(15 min), zaś na lewo do Căput
(5 min), z którego zwiedzić można Lumea Pierdută. Nasza trasa biegnie jednak pro­sto, koło podniszczonej tabli­cy informującej o teoretycznej ochronie ob­szaru Cetăţile Ponorului (jeszcze należy trochę poczekać na efekty działania ekologów, zmierzających do utworzenia na całym obszarze Padiş parku narodowego).

Idąc dalej, po 5 min dochodzimy do rozwidlenia: na lewo żółte kółka (Trasa 10) obchodzą górą Cetăţile Ponorului, podczas gdy kółka niebieskie wcho­dzą dalej do Cetăţile (Twierdze). Podążamy za niebieskimi kółkami, podchodząc nieco i następnie schodząc na prawo, najpierw przez las, a później stalowymi schodami. Niebieskie kółka prowadzą dalej przez grzędę do Doline 3. Polecamy natomiast ciekawszy wariant – nieznakowane przejście dnem ogromnej jaskini. Wycieczka ta możliwa jest tylko przy średnim lub niskim stanie wody.

Cetăţile Ponorului – opis przejścia: Wędrowiec zdaje się być całkowicie owładnięty pięknem tego miejsca. Naprzeciw nas, pośród wapiennych skał, znajduje się najwyższy w Europie portal jaskiniowy (74 m), prowadzący do jaskini z podziemną rzeką oraz do kolejnej krasowej Doline 3. Cetăţile Ponorului składa się z 3 doline: Doline 1, w której właśnie jesteśmy, Doline 2, do której korytarz zobaczymy już w jaskini, i cel naszej wędrówki – Doline 3. Po zejściu wilgotną ścianką (bez trudności) osiągamy spadający z czterometrowego progu wodospad. Pokonujemy go szerokim zaciskiem pomiędzy ogromnymi wantami przechodząc suchą nogą pod strugami wody. Uwaga! W przypadku wysokiego stanu wody sforsowanie zacisku jest niemożliwe i należy się wtedy wycofać do biegnącego powyżej szlaku. Wkraczamy do bardzo wysokiej jaskini, której wysokość w pewnym miejscu osiąga 100 m. Wędrując wzdłuż szumiącej pod nogami rzeki mijamy po prawej stronie rozświetlone, strome wejście do Doline 2 otoczonej pionowymi ścianami, które wprost zapierają dech w piersiach. Kilka minut później po lewej pojawia się strome i błotniste wyjście do Doline 3. Opuszczamy więc jaskinię, zostawiając znikającą w mrocznej czeluści rzekę. Spotkamy ją jeszcze podczas wędrówki Trasą 10, gdyż po 4 km podziemnego biegu wypływa ona na powierzchnię w Wywierzysku Żółtym (Izbucul Galbenei). Doline 3 jest znacznie większa niż dwie poprzednie, ma trójkątny kształt, a jej ściany nie są tak strome i nieprzerwanie pionowe jak w pozostałych.

Po zakończeniu zwiedzania wspinamy się stromym stokiem, po żwirze i błocie, przytrzymując się gałęzi i skał. Jest to najbardziej męcząca część szlaku. Ostatecznie docieramy do płaskiego miejsca w lesie, gdzie spotykamy żółte punkty. Wędrujemy prawie płasko, aż ścieżka powtórnie się rozdzieli; żółte punkty skręcają na lewo, do Avenul Borţig i dalej przez wąwóz Galbena do Arieşeni. Wybieramy szlak niebieskich punktów, podążając stąd kra­wędzią Doline 3 przez las, do zawieszonego na niej balkonu, skąd rozciąga się wspaniała perspektywa. 5 min później napotykamy skręt do następnego balkonu – ostatniego miejsca, z którego podziwiać można Cetăţile Ponorului.

Fragmenty z przewodnika turystycznego "Rumunia. Mozaika w żywych kolorach". Autorzy: Łukasz Galusek, Michał Jurecki, Alexandru Dumitru. Wydawnictwo Bezdroża.