Wysokości dochodu studenta ubiegającego się o stypendium socjalne

Powyższa zmiana oznacza, że próg dochodu uprawniający do otrzymania świadczenia socjalnego może być ustalony przez rektora w porozumieniu z uczelnianym organem samorządu studenckiego (uczelnianym organem samorządu doktorantów) w granicach od 456,3 zł do 782,6 zł netto miesięcznie na osobę w rodzinie studenta.

Sytuację materialną studenta tj. miesięczną wysokość dochodu przypadającą na osobę w rodzinie studenta, ustala się na zasadach określonych w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 228, poz. 2255, z późn. zm.). Art. 3 pkt 1 tej ustawy wymienia dochody brane pod uwagę przy ustalaniu sytuacji materialnej.

W dniu 1 stycznia 2012 r. weszła w życie ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. Nr 205, poz. 1212) zmieniająca przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, z późn. zm.) stosowane przy ustalaniu miesięcznej wysokości dochodu na osobę w rodzinie studenta uprawniającego do ubiegania się o stypendium socjalne, w szczególności:

• w art. 3 pkt 1 lit. a – doprecyzowano definicję dochodu w zakresie dochodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Obecnie dochodem tym są przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 (podatek według skali podatkowej), art. 30b (podatek od dochodu m. in. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów), art. 30c (podatek liniowy od dochodu z działalności gospodarczej) i art. 30e (podatek od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z późn. zm.), pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne;
• w art. 3 pkt 1 lit. c tiret piętnaste i dwudzieste ósme – dokonano zmiany katalogu świadczeń pomocy materialnej i stypendiów stanowiących dochód w przypadku ubiegania się o świadczenia rodzinne, m. in. wyłączono stypendia rektora dla najlepszych studentów, stypendia dla najlepszych doktorantów oraz stypendia ministra za osiągnięcia w nauce i za wybitne osiągnięcia sportowe (od 1 października 2012 r. – stypendia ministra za wybitne osiągnięcia). Rozpatrując wniosek studenta o przyznanie stypendium socjalnego przepisy te stosuje się z zastrzeżeniem, że do dochodu rodziny studenta nie wlicza się świadczeń wymienionych w art. 179 ust. 5 pkt 2-5 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.);
• w art. 3 pkt 2 i 2a – doprecyzowano definicję dochodu rodziny, który obecnie stanowi suma dochodów członków rodziny, rozumianych jako przeciętny miesięczny dochód członka rodziny osiągnięty w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, z zastrzeżeniem przepisów o dochodzie uzyskanym i utraconym;
• w art. 3 pkt 15a – uaktualnienie definicji przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego poprzez przywołanie aktualnych aktów prawa europejskiego regulujących kwestie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego;
• w art. 3 pkt 23 – uzupełniono definicję dochodów utraconych dodatkowo o utratę zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, a także utratę zasądzonych świadczeń alimentacyjnych w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do tych świadczeń;
• w art. 3 pkt 24 – uzupełniono definicję dochodów uzyskanych dodatkowo o uzyskanie zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej;
• w art. 5 ust. 4 – wprowadzono do ustawy mechanizm uwzględniania dochodu utraconego. W przypadku utraty dochodu przez członka rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy lub po tym roku, ustalając jego dochód, nie uwzględnia się dochodu utraconego;
• w art. 5 ust. 4a i 4b – wprowadzono do ustawy mechanizm uwzględniania dochodu uzyskanego:
  - w przypadku uzyskania dochodu przez członka rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, ustalając jego dochód, uzyskany w tym roku dochód dzieli się przez liczbę miesięcy, w których dochód ten został osiągnięty, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w dniu ustalania prawa do świadczeń rodzinnych, 
  - w przypadku uzyskania dochodu przez członka rodziny po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, jego dochód ustala się na podstawie dochodu powiększonego o kwotę uzyskanego dochodu z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w dniu ustalania prawa do świadczeń.

Ponadto w dniu 1 stycznia 2012 weszło w życie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 grudnia 2011 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. Nr 298, poz. 1769), które zastąpiło wcześniej obowiązujące w tym zakresie rozporządzenie z dnia 2 czerwca 2005 r.

Nowe rozporządzenie nie zawiera już regulacji dotyczących ustalania dochodu w przypadku utraty lub uzyskania dochodu przez członka rodziny (zostały one przeniesione do ustawy o świadczeniach rodzinnych), oraz wzoru, według którego wyliczana była składka na ubezpieczenie zdrowotne pomniejszająca dochód opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych lub zryczałtowanym podatkiem dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. 

W związku z powyższym, student ubiegający się o stypendium socjalne obowiązany jest udokumentować pełną wysokość poniesionej składki na ubezpieczenie zdrowotne (tj. sumę wysokości składki odliczonej od podatku oraz odliczonej od dochodu).

Wnioski studentów i doktorantów o przyznanie stypendium socjalnego złożone od dnia 1 stycznia 2012 r. należy rozpatrywać z uwzględnieniem znowelizowanych przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz nowego rozporządzenia. W opinii Ministerstwa, do spraw wszczętych, lecz niezakończonych przed dniem wejścia w życie ww. przepisów również należy stosować nowe przepisy. 

W związku z powyższym konieczne będzie uzupełnienie postępowania dowodowego w celu ustalenia miesięcznej wysokości dochodu na osobę w rodzinie studenta lub doktoranta ubiegającego się o stypendium socjalne, zgodnie z zasadami określonymi w znowelizowanej ustawie o świadczeniach rodzinnych.   

źródło: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego