Mieszkańcy północnej i zachodniej części Chin jako pierwsi na świecie, już 3,5 tys. lat temu, systematycznie wykorzystywali węgiel jako źródło energii. Dziś Chiny zużywają niemal tyle samo węgla co reszta świata łącznie. Szukający śladów odlewania brązu na północy Chin John Dodson z Australian Nuclear Science and Technology Organisation w Sydney i jego współpracownicy z Chin przeglądali m.in. pradawne hałdy żużlu, gdzie znaleźli kawałki wypalonego węgla brunatnego.
Naukowcy spodziewali się tam raczej śladów węgla drzewnego. Chcieli ustalić, kiedy tego węgla używano. Choć wiek starych próbek różnych materiałów ocenia się w badaniu proporcji izotopów węgla, to - paradoksalnie - ta najbardziej popularna metoda datowania nie nadaje się do oceny wieku samego węgla. Dlatego ze starożytnego wysypiska, na którym natknęli się na wypalony węgiel, zebrali inny rodzaj materiału, który takim badaniom dobrze się poddaje: nasiona, które formowały się dokładnie wtedy, kiedy używano węgla (sam węgiel formował się miliony lat wcześniej).
Z badań przedstawionych na łamach pisma "The Holocene" wynika, że węgiel palono ok. 3500 lat temu.
Węgiel znaleziono też na kolejnych czterech stanowiskach na terenie dzisiejszego Regionu Autonomicznego Mongolii Wewnętrznej i prowincji Shanxi. Wiek tych stanowisk oceniono na 3500-3700 lat, choć jedno może być jeszcze starsze i mieć ok. 4600 lat.
Nawet dziś nie brakuje tam węgla kamiennego, w dodatku - jako że zalega blisko powierzchni - jest on dość łatwo dostępny. Naukowcy zwracają uwagę, że w epoce brązu, podobnie jak dziś, w badanym miejscu było niewiele drzew. Ponieważ węgiel dość trudno jest transportować, nie byłby raczej opłacalnym źródłem energii w okolicach obfitujących w innego rodzaju paliwo - drewno.
"Szukaliśmy w krajobrazie zmian wegetacji. Wydaje się, że na tamtejszych stanowiskach archeologicznych węgiel pojawia się jako dowód na to, że w rejonie znikły pradawne lasy" - mówi Dodson, cytowany przez serwis "New Scientist". To znaczy, że mieszkańcy okolicy przestawili się na węgiel w momencie, kiedy spalili już całe dostępne drewno.
Archeolodzy podkreślają, że ślady wykorzystywana węgla kamiennego trafiają się im bardzo rzadko. Jeden z takich śladów pochodzi z badania z lat 90. i dotyczy korzystania z węgla brunatnego w Europie ok. 73 tys. lat temu (epoka lodowcowa). Jednak w przeciwieństwie do znalezisk chińskich, znalezisko z Europy nie pozwala stwierdzić, że węgiel brunatny wykorzystywano wówczas na porządku dziennym.
Nowe znalezisko oznacza, że mieszkańcy północnej i zachodniej części Chin systematycznie wykorzystywali węgiel jako źródło energii na długo przed rozpoczęciem rewolucji przemysłowej. Zatem dużo wcześniej mogły się też zacząć zmiany klimatu, jakie towarzyszą spalaniu paliw kopalnych - sugerują naukowcy.
poleca:
Studentnews.pl